De anatomie van de staat

De Libertariërs van de Oostenrijkse School bezitten een extensieve bibliotheek van kleine en grote boekwerken, die ook grotendeels online te vinden zijn. Ik las rond deze jaarwende ‘Anatomy of the State’ van Murray N. Rothbard¹ https://mises.org/library/anatomy-state.

Hij beschrijft er het wezen ‘staat’ in op typisch libertarisch-extreme wijze en ik vind dat goed, voor zover dat het je doet beseffen in welke mate de staat zijn functie en boekje te buiten gaat, waardoor de welvaart van het volk in het algemeen pijn wordt gedaan. Het is dus allemaal niet zo erg of eenzijdig zoals het misschien hieronder staat. Maar het zet wel tot denken aan.

Het is een heel gecondenseerd boekje, behoorlijk zware kost dus.

Zo begint Rothbard al meteen met de hakbijl te planten in de observatie van wat de staat nu vooral niet is. Nee, de ‘staat’, dat is niet ‘wij allen’. Anders gesteld, de staat doe niet per sé hetgeen wij allen wensen. Ook niet in een democratie. Hij komt met het extreme voorbeeld dat de holocaust, als je het ten gronde uitdenkt, een democratische grondslag had. Daarop doordenkend, betekent dit dat de vermoorde Joden dit zelf zouden gewild hebben. Natuurlijk niet, maar in de denkwijze van ‘de staat is ons allen’ leidt tot dergelijke kronkels.

Bovendien, als ‘wij’ de staat zouden zijn, dan zou er geen dwang moeten uitgeoefend worden om belastingen te innen. Dat is uiteraard hetgeen de meme in zichzelf wil bewerkstelligen, door middel van een brainwashing de mensen vrolijk en vrijwillig hun belasting laten betalen. Hoera, een aanslagbiljet. Hoera een terroristische aanslag? Ik trek het in het tragisch-belachelijke om uw verontwaardiging aan te vuren.

De staat, is dus niet ons allen. Dat is een misleiding.

Wat de staat dan wel is, daarvoor moet eerst de wijze waarop eigendom kan verworven worden, worden uitgelegd. Men kan immers eigendom verwerven door deze zelf te maken door meerwaarde-productie. Of men kan die eigendom verwerven door ze af te nemen van een ander. Deze laatste is tegen-natuurlijk en wordt als oneerlijk ervaren. Het is bovendien parasitair en het ontneemt de meerwaardeproducent het incentief meer te produceren dan wat hij nodig heeft om in zijn eigen behoeften te voorzien. En laat nu net de beschikbaarheid van een surplus in de individuele meerwaarde-verwekking de basis zijn van welvaart.

Afpakken, dat is hetgeen de staat doet, en dan nog op institutionele wijze.

Daarvoor worden diverse methodieken gebruikt. Dwang, zoals bedreiging met de dood of vrijheidsberoving. De Romeinen hadden wetten die prijscontrole afdwongen met de doodstraf er tegenover. Traditie en patriottisme, zoals de truck van een erfelijke monarchie en de samenhangende brainwashing dat iedereen moet mee helpen de bestaande staats-structuur te behouden, met creatie van de angst, dat het onder een andere overheerser slechter zou kunnen zijn. Oorlog dient enkel de macht van de staat, en in veel mindere mate de welvaart van diens inzittenden. Zijn de Duitsers die na WO2 Frans geworden zijn, nu anders? Welvaart komt uit de mensen, niet uit de staats-structuur waarin zij zich bewegen. In tegendeel zelfs.

Er wordt duchtig gebruik gemaakt van de intellectuele ondersteuning van de staat. Vroeger was dit de taak van de Kerk maar het volk evolueert en de indoctrinatie dient mee te evolueren. Daarvoor worden allereerst de intellectuelen bij de staat betrokken, in dienst gesteld en er afhankelijk van gemaakt. Op die manier worden een groot deel van de denkende dissidenten meteen de mond gesnoerd. Met deze gestuurde wetenschappelijke consensus in de hand, regeert vervolgens de staat over het ganse land.

Dissidenten, conspiracy theorists in de moderne meme, zijn de luis in de pels die snel intellectueel onschadelijk dienen gemaakt te worden. Dat is onder meer de taak van de Sceptische bewegingen. Het is de politisering van de wetenschap. Gooi daar bovenop nog een saus van angst (denk aan de Kerk, de Klimaatkerk, en alle andere onheilstijdingen die op geregelde tijdstippen over ons gestrooid worden) en u bent mee. Het zijn altijd van die collectieve bedreigingen, waar we met z’n allen schuld aan hebben. Collectivisering schept verbondenheid. We kunnen er allemaal iets aan doen. Helaas werkt het individuele beestje mens zo niet en bestaat er ook zoiets als het verlies van het individueel verantwoordelijkheidsbesef in een collectieve noodsituatie. Wat dan beter dat we het de staat laten oplossen, door het afdragen van een staatlaat? Dat is een variatie op een ‘aflaat’.

Dat is Feel Good Taxation.

Binnen het collectivistisch enthousiasme bestaat er uiteraard de reflex dat de staat steeds meer functies uit de samenleving op zich neemt. Er bestaat een maatschappelijke consensus dat een aantal taken het best door de staat wordt uitgevoerd. Maar er bestaat daar even goed even veel discussie over. Zo zou je het geciviliseerd geweld (leger en politie) enkel door de staat laten gebeuren. Echter, zowel in het heden als het verleden zijn er voorbeelden genoeg, waarin koopmannen hun onderlinge twisten door huurlingen lieten beslechten. De geciviliseerde variant hiervan zijnde arbitrage buiten de staats-geregelde betwistingsorganen, de rechtbanken. En o wonder, dat deze extra-gouvernementele methodes veel efficiënter werken. Hoe zou dat nu toch komen, zeg?

Dat de staat meer taken op zich neemt dan strikt nodig heeft echter als gevolg dat er een deel flexibiliteit verdwijnt, alles wordt immers in strikte regels en procedures gegoten, waardoor onder meer afwijken van de procedure tot nietigheid kan leiden. Dan gaat het uiteraard niet meer over de essentie, dit zijnde een nefast falen van het staats-dirigisme. Dat er flexibiliteit verdwijnt, impliceert dat de vrijheid van handelen beknot wordt. Alles wordt dus een bevel.

Met dat de multiplicator van het staatsingrijpen steeds kleiner is dan één, betekent dit ook dat er steeds meer input nodig is, zelfs al maar om het status quo van het overheids-functioneren te garanderen. De staat is dus een drain van de productiviteit. Een parasiet die zijn gastheer pijn doet.

De illustratie ziet u telkens weer in elke begroting. De politiek probeert hierbij op een slappe koord te balanceren. Het is telkens weer die gok, dat afwegen, in hoeverre het volk kan getaxeerd worden zonder dat er revolte komt. Actieve manipulatietechnieken worden daarvoor zeker aangewend; het gaat iets verder dan de cursus marketing.

Buiten dit boekje om maak ik graag even een omweg met de introductie van de Rahm-curve² https://en.wikipedia.org/wiki/Rahn_curve. Voor meer uitleg, verwijs ik naar de link in de eindnoot maar laten we onthouden dat dit een op de empirie gestoelde vaststelling is, die zegt: er moet een minimum aan overheid zijn om het Wilde Westen uit de maatschappij te bannen. Met andere woorden, er is een basis aan regulering nodig wil de maatschappij fair en eerlijk kunnen draaien. Echter, boven een bepaalde hoeveelheid overheidsbeslag, daalt de meerwaarde in de economie gestaag verder. Diverse onderzoeken doen concluderen dat het optimum behaald wordt als het overheidsbeslag tussen de 15 en de 25 % van het BBP bedraagt, afhankelijk van de eigenheden van de lokale economie. Dat is uiteraard veel minder dan het gebruikelijk overheidsbeslag in Europa (grootte-orde 45-55 %) en de VS (35-40 %).

Staten sluiten verdragen tegenover elkaar. Verdragen die door de ingezetenen dienen nageleefd te worden. Maar waar zij omtrent niet democratisch werden geconsulteerd. Als je nu een kleine speler bent in de patattenbusiness en veel exporteert over zee, en de VS heft importheffingen op patatten, dan zit jij als klein bedrijf serieus in de puree. De staat sluit dergelijke verdragen dikwijls als koehandel. Jij de patatten, wij de sperziebonen. De betroffen industrie is slechts indirect als belangengroep betrokken. Het is een pure vorm van marktverstoring. Laat die patattenhandel vrij en laat elke speler in zijn eigen strategie floreren. Op natuurlijke wijze. De staat hoeft zich niet te mengen, en nog minder erop te parasiteren wegens niet legitiem. There’s no free markets, there’s only tariffs and trade wars. (quote Catherine Austin Fitts).

Als antwoord op deze koehandel zorgt de staat dan voor een legertje diplomaten, wiens opdracht er deels in bestaat het opnieuw faciliteren van handelsrelaties. Iets fixen dat niet broken was. Het is een vorm van containment van scheefgetrokken vrije markt tussen corporatistische percententrekkende staatsorganen.

Het is walgelijk. Het is diefstal.

Omwille van de niet-natuurlijke manier van werken om het staatsbestaan te garanderen, is de staat genoodzaakt allerlei zaken te forceren om zijn eigen annihilatie tegen te gaan. De beste manier is nog steeds om mensen bang te maken, in combinatie met het beloven van bescherming tegen uitgevonden bedreigingen. Uiteraard tegen betaling van smartengeld. In die optiek werden ook veel oorlogen gevochten. Een manier om de legitimiteit van een staat te bevestigen, is aan de bevolking diets te maken dat er een bedreiging van buitenaf is. Voorbeelden genoeg waar staten hun onderdanen als kannonenvlees offeren. Niet enkel in de bloedige oorlogen in de Westerse geschiedenis, maar nu live in Afrika, waar sommige regimes puur op dreiging blijven voortbestaan. Maar je kunt die bedreiging ook gewoon afspreken tussen staten. Of om commerciële buitelandse belangen te behartigen zoals de CIA al decennialang doet. En dan oorlogje spelen. En daarvoor levende wezens offeren. Altijd iemands vader, altijd iemands kind.

Wat een verschrikkelijke instelling is die staat toch?

Erger, de staat beschermt zichzelf ook tegen de burger. Denk eens na, waarom wordt het doden van een politieagent strenger bestraft dan het doden van een burger? Is het omdat de agent de burgers verdedigt of is het omdat de agent de staat verdedigt? De mate van de nuance in de welbepaalde richting doet je nadenken.

Het is me wat, die staat. Het is vooral een samenraapsel van machtswellustelingen die parasiteren op de kleine pet. En dat moet je beseffen. Wat hierboven staat, is dikwijls uitvergroot, met extreme voorbeelden, maar op die manier denkt het individu zelf verder na, over hoe dat hijzelf op onrechtmatige wijze wordt geparasiteerd. Zonder extra meerwaarde.

En dat is hetgeen in de weg staat van de welvaart.

Voor iedereen die er aan meewerkt.

Hoe paradoxaal.